Noodpakket voor Kinderen en Baby's
Kinderen hebben speciale behoeften bij noodsituaties. Van voeding en luiers tot emotionele ondersteuning - zo bereid je je gezin volledig voor.
Kinderen zijn kwetsbaarder
Kinderen kunnen niet lang zonder eten en drinken, worden sneller onderkoeld of oververhit, en hebben emotionele ondersteuning nodig. Extra voorbereiding is essentieel.
1. Noodpakket voor baby's (0-1 jaar)
Baby's zijn volledig afhankelijk en hebben frequente voeding nodig. Het Voedingscentrum en het Nederlands Jeugdinstituut bieden richtlijnen voor babyvoeding.
Voeding
- Borstvoeding: geen extra voorbereiding nodig, houd moeder goed gevoed en gehydrateerd
- Flesvoeding:
- Poedermelk voor minimaal 5 dagen
- Kant-en-klare flesjes (langer houdbaar, geen water nodig)
- Flessen en spenen (minimaal 3 sets)
- Flessenborstel
- Schoon water (gekookt of flessenwater)
- Bijvoeding (6+ maanden): potjes babyvoeding, lang houdbaar
Luiers en verzorging
- Luiers: minimaal 10 per dag = 50 voor 5 dagen
- Billendoekjes (ook voor snelle schoonmaak)
- Zinzalf of luiercrème
- Wegwerpzakjes voor vuile luiers
- Verschoningsmatje
Kleding en warmte
- Extra setjes kleding (3-4)
- Warme dekentjes
- Mutsje (baby's verliezen veel warmte via het hoofd)
- Sokjes
Overig
- Speen (extra exemplaren)
- Draagdoek of babydraagzak (handen vrij bij evacuatie)
- Speentje of knuffel voor comfort
- Baby-paracetamol (koorts, tandjes)
Wat betekent dit voor jou?
Baby's groeien snel. Controleer elke 2-3 maanden of de kleding en luiermaat in je noodpakket nog kloppen. Wissel ook de poedermelk om voordat deze verloopt.
2. Noodpakket voor peuters (1-4 jaar)
Peuters zijn actiever en veeleisender. Ze hebben afleiding nodig en kunnen moeilijk begrijpen wat er aan de hand is.
Voeding
- Knijpfruit en fruitpotjes
- Crackers, rijstwafels
- Peuterdrinkpakjes (melk, sap)
- Kant-en-klare maaltijdjes
- Favoriete snacks (voor troost)
- Drinkbeker met tuitje of rietje
Luiers/zindelijkheid
- Luiers of trainingsbroekjes (indien nog nodig)
- Opvouwbaar kinderpotje
- Extra onderbroekjes
- Billendoekjes
Comfort en afleiding
- Favoriete knuffel of "tuttel"
- Klein speelgoed (blokken, autootjes, popje)
- Kleurboekje en krijtjes/potloden
- Prentenboekjes
- Eventueel: tablet met gedownloade video's (met koptelefoon)
Kleding
- 3-4 extra setjes
- Jas en muts
- Extra schoenen (peuters verliezen alles)
- Slaapzak of dekentje
3. Noodpakket voor kinderen (4-12 jaar)
Schoolgaande kinderen kunnen meer begrijpen en zelfs helpen. Betrek ze bij de voorbereiding.
Voeding
- Drinkpakjes en water
- Ontbijtkoek, crackers, mueslirepen
- Blikjes fruit of appelmoes
- Noten en gedroogd fruit
- Kant-en-klare maaltijden
- Favoriete snacks
Eigen rugzakje
Laat kinderen hun eigen kleine noodtasje samenstellen met:
- Waterflesje
- Snacks
- Zaklamp (klein, kindervriendelijk)
- Comfort item (knuffel, speeltje)
- Activiteiten (kleurboek, puzzelboekje, kaartspel)
- Kopie van belangrijke telefoonnummers
Kleding
- 2-3 setjes kleding
- Jas en muts
- Stevige schoenen
- Onderbroeken en sokken
School en communicatie
- Weet wie je kind ophaalt bij nood als jij er niet bent
- School moet op de hoogte zijn van noodcontactpersonen
- Leer kind om adres en telefoonnummers uit het hoofd te kennen
Tip: betrek kinderen
Laat kinderen meedenken over hun noodtasje. Ze voelen zich minder angstig als ze actief betrokken zijn bij de voorbereiding. Plus: ze weten precies wat er in zit.
4. Tieners en voorbereiding
Tieners kunnen een actieve rol spelen bij noodvoorbereiding. Ze kunnen helpen en zijn in staat om zelfstandig te handelen indien nodig.
Betrek tieners bij de planning
- Laat hen hun eigen noodtasje beheren
- Bespreek vluchtroutes en verzamelpunten
- Leer basisvaardigheden: EHBO, noodradio gebruiken
- Zorg dat ze weten hoe de hoofdkraan en gaskraan werken
Specifieke behoeften
- Menstruatieproducten
- Medicijnen (acne, anticonceptie, etc.)
- Contactlensvloeistof of reservebril
- Oplader voor telefoon
Als tieners alleen zijn
Bespreek wat te doen als er een noodsituatie is wanneer ze alleen thuis zijn:
- Wanneer bellen ze jou? Wanneer 112?
- Waar gaan ze naartoe als het huis onveilig is?
- Wie zijn de buren die kunnen helpen?
- Hoe sluiten ze gas/water af?
5. Voeding zonder stroom
Zonder stroom kun je niet koken of opwarmen. Bereid voeding voor die direct eetbaar is.
Baby's en flesvoeding
- Kant-en-klare flessen: geen bereiding nodig, op kamertemperatuur geven
- Poedermelk: gebruik flessenwater als je geen gekookt water hebt
- Niet opwarmen: baby's kunnen melk op kamertemperatuur drinken (wennen nodig)
Peuters en kinderen
- Potjes babyvoeding zijn direct eetbaar
- Blikjes en potjes hoeven niet opgewarmd
- Kant-en-klare maaltijden (sommige zijn koud eetbaar)
- Brood en crackers met pindakaas of leverworst (blik)
Koken zonder stroom
Als je toch wilt opwarmen:
- Campingbrander: met gasbus, gebruik buiten of goed geventileerd
- Spiritus kooktoestel: compact en veilig
- Zelfopwarmende maaltijden: militaire rantsoenen (MRE's)
Waarschuwing: CO-vergiftiging
Gebruik NOOIT een gasfornuis, bbq of generator binnenshuis voor verwarming of koken. Dit veroorzaakt dodelijke koolmonoxidevergiftiging, onzichtbaar en reukloos.
6. Gezondheid en medicijnen
Kinderen kunnen sneller ziek worden en hebben vaak specifieke medicijnen nodig. Thuisarts.nl biedt betrouwbare informatie over kinderziekten.
Standaard kindermedicijnen
- Paracetamol: in de juiste dosis/vorm voor de leeftijd
- ORS: tegen uitdroging bij diarree/braken
- Koortsmeter: digitaal
- Zonnebrand: kinderen verbranden sneller
- Anti-muggen: DEET-vrij voor jonge kinderen
Chronische aandoeningen
Als je kind medicijnen nodig heeft:
- Houd minimaal 2 weken extra voorraad
- Bewaar een kopie van recepten
- Noteer doseringen en toedieningstijden
- Denk aan: insuline, inhalers, anti-epileptica, etc.
Allergieën
- EpiPen of Jext bij ernstige allergieën
- Antihistaminicum
- Allergie-kaart om te tonen bij opvang
Hygiëne
- Handreiniger (belangrijk voor infectiepreventie)
- Tandenborstel en tandpasta
- Kam of borstel
- Eventueel anti-luizenproducten
7. Comfort en emotionele steun
Noodsituaties zijn angstaanjagend voor kinderen. Emotionele voorbereiding is net zo belangrijk als fysieke voorbereiding.
Troostobjecten
- Knuffel: één vast "noodknuffel"
- Dekentje: vertrouwde geur geeft veiligheid
- Foto's: van gezin, huisdieren, huis
Afleiding
- Kleur- en tekenspullen
- Boekjes (voorleesboek, stripboek)
- Kaartspellen (Uno, kwartet)
- Kleine puzzels
- Tablet met gedownloade content (films, spelletjes)
- Koptelefoon
Routine behouden
Probeer zoveel mogelijk routine te behouden:
- Eet op normale tijden
- Houd slaaptijden aan
- Vertel verhalen of zing liedjes voor het slapen
- Geef complimentjes voor dapper gedrag
8. Noodsituaties uitleggen aan kinderen
Kinderen kunnen beter omgaan met noodsituaties als ze weten wat er kan gebeuren en wat ze kunnen doen. Het Nederlands Jeugdinstituut adviseert open communicatie op kindniveau.
Leeftijdsgerichte uitleg
- 2-5 jaar: simpele woorden, geruststelling, "papa/mama zorgt voor je"
- 6-9 jaar: uitleggen wat kan gebeuren, wat we doen om veilig te zijn
- 10+ jaar: eerlijk zijn, betrekken bij planning, verantwoordelijkheden geven
Tips voor het gesprek
- Wees rustig en zelfverzekerd
- Luister naar hun zorgen en vragen
- Geef eerlijke maar geruststellende antwoorden
- Benadruk wat jullie doen om veilig te zijn
- Vergelijk met brandoefening op school: "we oefenen zodat we weten wat te doen"
Wat kinderen moeten weten
- Hun volledige naam, adres en telefoonnummer ouders
- Hoe 112 te bellen en wat te zeggen
- Het verzamelpunt als ze niet thuis kunnen komen
- Welke buren te vertrouwen zijn
- Waar de noodtassen staan
Tip: maak het positief
Frame voorbereiding niet als "eng" maar als "sterk en slim". Jullie zijn een team dat goed voorbereid is. Dat is iets om trots op te zijn!
9. Oefenen met je gezin
Oefening maakt het verschil. Kinderen die geoefend hebben, reageren kalmer in een echte noodsituatie.
Evacuatie-oefening
- Kondig aan: "We gaan oefenen voor als we ooit heel snel weg moeten"
- Stel een timer in en kijk hoe snel iedereen klaar staat
- Iedereen pakt zijn eigen tasje/taken
- Loop naar het verzamelpunt (bijv. voortuin of kruising)
- Bespreek na wat goed ging en wat beter kan
Andere oefeningen
- Brand: kruipen onder de rook, voelen of de deur warm is
- 112 bellen: oefen wat ze moeten zeggen
- Zaklamp zoektocht: in het donker met zaklamp door het huis
- Rugzak inpakken: wie is het snelst met zijn/haar tasje?
Belonen en positief houden
- Maak er een spel van, geen angstoefening
- Beloon goed gedrag en snelheid
- Eindig met iets leuks (ijsje, film kijken)
- Herhaal een paar keer per jaar
✓ Checklists per leeftijd
Baby's (0-1 jaar)
Peuters (1-4 jaar)
Kinderen (4-12 jaar)
Bronnen
Bescherm je hele gezin
Een goed noodpakket zorgt dat ook de kleinsten veilig zijn.