Huisdieren in Noodsituaties
Je huisdier hoort bij het gezin. Bereid je goed voor zodat ook je trouwe viervoeter veilig is tijdens een noodsituatie of evacuatie.
Laat je huisdier nooit achter
Tijdens de Limburgse overstromingen van 2021 werden duizenden huisdieren achtergelaten. Velen overleefden het niet. Met goede voorbereiding hoeft dit niet te gebeuren.
1. Noodpakket voor je huisdier
Net als voor jezelf, moet je ook voor je huisdier een noodpakket samenstellen. De Dierenbescherming adviseert om voorraad te hebben voor minimaal 3-5 dagen.
Basisbenodigdheden
- Voer: voor minimaal 5 dagen, in luchtdichte container
- Water: 50ml per kg lichaamsgewicht per dag
- Voer- en waterbakken: opvouwbaar of compact
- Medicijnen: minimaal 2 weken voorraad + recept
- Vaccinatieboekje: kopie in waterdichte hoes
- Recente foto's: voor herkenning als jullie gescheiden raken
Comfort en veiligheid
- Vertrouwde deken of speeltje: vermindert stress
- Riem en halsband met ID-tag: extra set in noodpakket
- Muilkorf: voor honden, verplicht bij evacuatie per OV
- Transportbox/bench: voor veilig vervoer
- Kattenbak + vulling: voor katten (opvouwbare variant)
Verzorgingsartikelen
- Plastic zakjes voor uitwerpselen
- Handdoeken of absorberende doekjes
- Borstel of kam
- Basis EHBO-set voor dieren (verband, antiseptisch)
Wat betekent dit voor jou?
Berg het huisdiernoodpakket bij je eigen grabbeltas. Zo vergeet je het niet en kun je snel vertrekken. Check elke 3 maanden de houdbaarheid van voer en medicijnen.
2. Identificatie en registratie
Als je gescheiden raakt van je huisdier, is goede identificatie essentieel om herenigd te worden.
Chip (microchip)
- Chippen is verplicht voor honden in Nederland
- Sterk aanbevolen voor katten (niet verplicht, maar kan levens redden)
- Registreer bij een erkende database zoals NDG of Petbase
- Belangrijk: houd je contactgegevens up-to-date!
Halsband met ID-tag
- Naam van je huisdier
- Jouw telefoonnummer (en reserve-nummer)
- Tip: QR-code tag met uitgebreide informatie
Documentatie
Bewaar kopieën van:
- Chipnummer en registratiebewijs
- Vaccinatieboekje (hondsdolheid, parvo, etc.)
- Medische historie en allergieën
- Recente foto's (verschillende hoeken)
- Contactgegevens dierenarts
3. Evacuatie met huisdieren
Bij een evacuatie neem je je huisdier mee. Bereid je voor op praktische uitdagingen.
Vervoer
- Auto: veiligste optie, huisdier in bench of met autogordel
- Openbaar vervoer: honden aan de lijn + muilkorf, katten in gesloten transportbox
- Te voet: korte afstanden, draagbare transportbox voor kleine dieren
Voorbereiding
- Oefen het in de transportbox gaan (vooral katten)
- Maak je hond vertrouwd met de muilkorf
- Rij af en toe een rondje met je huisdier zodat de auto niet alleen naar de dierenarts riekt
Tijdens de evacuatie
- Blijf kalm - dieren voelen jouw stress
- Laat dieren niet los, ook niet "even"
- Houd een riem/lijn altijd vast
- Geef onderweg kleine beetjes water
- Stop regelmatig voor plaspauzes (honden)
Tip: oefenen is essentieel
Oefen het snel in de transportbox/bench stoppen. Bij een echte evacuatie is er geen tijd om achter een angstige kat aan te jagen.
4. Opvangmogelijkheden
Niet alle opvanglocaties accepteren huisdieren. Plan vooruit waar je met je dier terecht kunt.
Opties onderzoeken
- Vrienden/familie: buiten je risicogebied, vraag vooraf of het oké is
- Dierenhotel/pension: noteer contactgegevens, veel bieden noodopvang
- Dierenasiel: als noodoplossing, bel vooraf voor beschikbaarheid
- Dierenvriendelijke hotels: steeds meer hotels accepteren huisdieren
Officiële opvanglocaties
Bij grootschalige evacuaties zetten gemeenten opvanglocaties op. Niet alle locaties accepteren dieren vanwege:
- Allergieën van andere geëvacueerden
- Hygiënevoorschriften
- Ruimtegebrek
Check vooraf bij je gemeente of er aparte dierenopvang is georganiseerd bij een grootschalige ramp.
Hulporganisaties
- Dierenbescherming: kan helpen bij noodopvang
- Dierenambulance: hulp bij gewonde of gestrande dieren
- Lokale dierenasiel: vaak bereid te helpen bij nood
5. Stress bij dieren herkennen en verminderen
Noodsituaties zijn stressvol voor dieren. Herken de signalen en help je huisdier om kalm te blijven.
Stresssignalen
| Honden | Katten |
|---|---|
| Hijgen zonder reden | Niet eten |
| Overmatig likken | Verstoppen |
| Beven of trillen | Overmatig miauwen |
| Staart tussen de benen | Platte oren |
| Weigeren te eten | Agressief gedrag |
| Onrust, ijsberen | Overmatig poetsen |
Stress verminderen
- Routine: houd eet- en wandeltijden zo normaal mogelijk
- Vertrouwde spullen: eigen mand, speeltje, deken
- Rustige omgeving: maak een "veilige plek" met weinig prikkels
- Jouw kalmte: dieren spiegelen jouw emoties
- Fysiek contact: aaien, knuffelen (als je dier dat prettig vindt)
- Feromonen: Adaptil (honden) of Feliway (katten) sprays/plugs
6. Specifiek: honden
Extra tips voor honden
- Muilkorf: oefen van tevoren, verplicht in OV en vaak bij opvang
- Training: goede basisgehoorzaamheid is cruciaal ("hier", "af", "blijf")
- Uitlaten: houd routines aan, neem zakjes mee
- Andere honden: bij opvang kunnen onbekende honden stress veroorzaken
Grote honden
Extra aandachtspunten:
- Meer voer en water nodig (reken ruim)
- Grotere transportbox/bench
- Niet overal welkom (hotels, opvang)
- Meer beweging nodig om rustig te blijven
7. Specifiek: katten
Extra tips voor katten
- Transportbox: laat hem altijd open staan als "slaapplek" zodat de kat eraan went
- Kattenbak: neem vertrouwde vulling mee
- Binnenblijven: bij dreiging, houd buiten-katten binnen
- Verstopgedrag: katten verstoppen zich bij stress, weet waar ze zich verschuilen
Vangen van een angstige kat
Bij een evacuatie kan een kat in paniek raken:
- Sluit alle deuren en ramen
- Nader rustig en langzaam
- Gebruik een deken om over de kat te leggen
- Til op met deken en plaats in transportbox
- Gebruik dikke handschoenen tegen bijten/krabben
Tip: feromonen
Spray de transportbox een uur voor vertrek in met Feliway. Dit synthetische kattengezichtsferomoon heeft een kalmerend effect.
8. Overige huisdieren
Konijnen en knaagdieren
- Vervoer in goed geventileerde transportbox
- Neem hooi/stro mee (vertrouwde geur + voeding)
- Bescherm tegen temperatuurschommelingen
- Houd apart van honden/katten (prooidieren zijn snel gestrest)
Vogels
- Kleine reiskooi of afdekbare kooi
- Dek af tijdens vervoer tegen tocht en stress
- Voer en water in spill-proof bakjes
- Houd uit de buurt van katten en honden
Reptielen
- Transportcontainer die temperatuur vasthoudt
- Warmtepads (chemical hand warmers als noodoplossing)
- Veel reptielen kunnen dagen zonder voedsel
- Water belangrijker dan voedsel
Vissen
- Moeilijk te evacueren
- Bij korte stroomuitval: niet voeren (minder zuurstofverbruik)
- Batterij-aangedreven luchtpomp als back-up
- Bij langdurige nood: emmers met origineel aquariumwater
9. Na de noodsituatie
Ook na terugkeer kan je huisdier nog last hebben van de ervaring.
Terugkeer naar huis
- Inspecteer je woning eerst zonder huisdier op gevaren
- Let op: giftige stoffen, scherpe voorwerpen, beschadigd interieur
- Laat je huisdier rustig wennen aan de teruggekeerde situatie
- Houd honden aan de lijn tot je zeker weet dat alles veilig is
Gedragsveranderingen
Het kan zijn dat je huisdier na een noodsituatie:
- Angstiger is (vooral voor harde geluiden, onbekende omgevingen)
- Aanhankelijker is dan normaal
- Eetproblemen heeft
- Slaapproblemen of onrust toont
Dit is normaal en trekt meestal bij binnen enkele weken. Blijven de problemen? Raadpleeg je dierenarts of een gedragstherapeut.
Verloren huisdier
Als je gescheiden bent geraakt van je huisdier:
- Meld bij Amivedi (www.amivedi.nl) - landelijke database vermiste dieren
- Bel lokale dierenasiels en dierenambulances
- Plaats op social media met foto en locatie
- Hang posters in de buurt (ook bij terugkeer)
- Check chipregistratie: zijn je gegevens actueel?
✓ Huisdierchecklist noodsituaties
Noodpakket
- Voer voor 5 dagen
- Water (50ml/kg/dag)
- Medicijnen (2 weken)
- Voer-/waterbakken
- Transportbox/bench
- Extra riem + halsband
Documenten & Plan
- Chip geregistreerd + actueel
- ID-tag met telefoonnummer
- Kopie vaccinatieboekje
- Recente foto's
- Opvangadres geregeld
- Transportbox getraind
Bronnen
Bereid je ook voor op andere noodsituaties
Een goed noodpakket beschermt het hele gezin - inclusief je huisdieren.