Evacuatie Voorbereiden
Overstromingen, branden, gaslekkages - soms moet je snel je huis verlaten. Met een goede grabbeltas en evacuatieplan ben je binnen 15 minuten op weg.
Wist je dat?
Volgens Rijksoverheid neemt het risico op overstromingen en extreme weersomstandigheden toe door klimaatverandering. In 2021 werden 50.000 mensen in Limburg geëvacueerd vanwege overstromingen.
1. Waarom een evacuatieplan?
Een evacuatie kan nodig zijn bij verschillende situaties. Crisisbeheersing Nederland noemt de volgende meest voorkomende redenen:
- Overstroming: stijgend water door hevige regenval of dijkdoorbraak
- Brand: woningbrand, natuurbrand of industriebrand
- Gaslek of chemisch incident: giftige stoffen in de lucht
- Nucleair incident: zoals bij kerncentrale Borssele
- Terrorisme of ernstige criminaliteit
- Explosiegevaar: bijvoorbeeld door ontdekte oorlogsmunitie
Wat betekent dit voor jou?
Wanneer de overheid een evacuatie afkondigt, heb je vaak weinig tijd. De stress van het moment maakt nadenken moeilijk. Een voorbereid plan zorgt dat je weet wat te doen.
2. De grabbeltas (go-bag)
Een grabbeltas is een tas die je in een paar seconden kunt pakken en waarmee je minimaal 72 uur zelfredzaam bent. Denk Vooruit adviseert om deze tas altijd klaar te hebben staan.
Basisbenodigdheden
- Water: 1 liter per persoon per dag (minimaal 3 liter)
- Voedsel: energierepen, noten, gedroogd fruit, crackers
- Zaklamp: met extra batterijen of dynamo
- Radio: op batterijen of opwindbaar
- Telefoonoplader: powerbank of zonne-oplader
- Contant geld: kleine coupures (€50-€100)
- Kopieën documenten: zie sectie documenten
Kleding en bescherming
- Extra setje kleding (seizoensgebonden)
- Stevige schoenen (geen slippers)
- Regenponcho of regenjas
- Reddingsdeken/foliedeken
- Werkhandschoenen
Hygiëne
- Tandenborstel en tandpasta (reisverpakking)
- Zeep of desinfecterende handgel
- Toiletpapier (halve rol, platgedrukt)
- Maandverband/tampons
- Medicijnen (zie persoonlijke benodigdheden)
Gereedschap
- Multitool of zakmes
- Aansteker of lucifers (waterdicht verpakt)
- Ducttape (kleine rol)
- Plastic zakken (voor afval/waterdicht maken)
- Touw of paracord (5 meter)
Tip: Kies de juiste tas
Gebruik een stevige rugzak die je gemakkelijk kunt dragen. Een rugzak houdt je handen vrij en verdeelt het gewicht goed. Kies voor waterafstotend materiaal.
3. Belangrijke documenten
Bij een evacuatie heb je mogelijk dagen of weken geen toegang tot je huis. Zorg dat je belangrijke documenten bij de hand hebt, zowel fysiek als digitaal.
Essentiële documenten (kopieën)
- Paspoort of ID-kaart
- Rijbewijs
- Zorgpas/verzekeringspas
- Geboorteaktes
- Huwelijksakte
- Eigendomsakte woning of huurcontract
- Verzekeringspapieren (inboedel, opstal, auto)
- Bankrekeninggegevens
Digitale backup
Maak ook digitale kopieën en sla deze veilig op:
- Scan documenten en sla op in beveiligde cloud (Google Drive, iCloud)
- USB-stick met gecodeerde bestanden in je grabbeltas
- Stuur kopieën naar een vertrouwd familielid buiten je regio
Contactenlijst
Print een lijst met belangrijke telefoonnummers - je telefoon kan leeg of kapot zijn:
- Familieleden (ook buiten je regio)
- Huisarts, apotheek
- Verzekeringen
- Werkgever
- School van kinderen
- Noodopvang huisdieren
4. Vluchtroutes bepalen
Ken meerdere routes om je buurt te verlaten. De primaire route kan geblokkeerd zijn door het incident dat de evacuatie veroorzaakt.
Bepaal minimaal 2 routes
- Primaire route: de snelste weg naar de dichtstbijzijnde snelweg
- Secundaire route: een alternatief via binnenwegen
- Te voet: voor als de wegen geblokkeerd zijn
Kaarten en navigatie
- Print kaarten van je omgeving (Google Maps offline of papieren kaart)
- Markeer vluchtroutes en verzamelpunten
- Ken de routes zonder navigatie - GPS kan uitvallen
Wat betekent dit voor jou?
Rij je vluchtroutes eens af als oefening. Let op smalle wegen, bruggen en potentiële knelpunten. Weet je of jouw route bij hoogwater begaanbaar is?
5. Verzamelpunt afspreken
Gezinsleden kunnen verspreid zijn wanneer een noodsituatie optreedt. Spreek van tevoren verzamelpunten af.
Twee verzamelpunten
- Lokaal verzamelpunt: dichtbij huis, als je huis onveilig is maar de buurt bereikbaar
Voorbeeld: bij de buren, op de hoek bij de supermarkt - Regionaal verzamelpunt: buiten je directe omgeving, als de hele buurt geëvacueerd wordt
Voorbeeld: bij familie in een andere stad, een bekend parkeerterrein
Communicatie
- Spreek af wie wie belt bij een noodsituatie
- Wijs één contactpersoon buiten je regio aan als centraal aanspreekpunt
- SMS werkt vaak nog als bellen niet lukt (netwerk minder belast)
- Social media kan helpen om te laten weten dat je veilig bent
6. Huisdieren meenemen
Laat je huisdieren nooit achter bij een evacuatie. Niet alle opvanglocaties accepteren dieren, dus plan vooruit.
Grabbeltas voor huisdieren
- Voer voor 3-5 dagen
- Water en drinkbak
- Medicijnen (indien van toepassing)
- Riem en halsband met identificatie
- Reisbench of transportbox
- Kopie vaccinatieboekje
- Recente foto van je huisdier
Alternatieve opvang
Identificeer vooraf mogelijke opvangadressen:
- Vrienden of familie die huisdieren kunnen opvangen
- Dierenhotels of pensions in de regio
- Dierenasiel (in noodgevallen)
Lees onze complete gids over huisdieren in noodsituaties voor meer informatie.
7. Auto voorbereiden
Je auto is je voornaamste vervoermiddel bij een evacuatie. Houd deze altijd "evacuatie-klaar".
Tankbeleid
- Houd je tank minimaal halfvol
- Bij dreigende noodsituatie: tank direct vol
- Benzinepompen kunnen uitvallen bij stroomuitval
Auto-noodpakket
- Reddingsdeken
- EHBO-kit
- Zaklamp
- Water en snacks
- Startkabels
- Gevariedriehoek en veiligheidshesje (wettelijk verplicht)
- Papieren kaart van Nederland
Wintermaanden
In de winter extra toevoegen:
- IJskrabber en sneeuwborstel
- Dekens of slaapzak
- Schep
- Antivriesmiddel
8. Oefenen met je gezin
Een plan is pas effectief als iedereen het kent. De Brandweer adviseert om regelmatig te oefenen.
Evacuatie-oefening
- Roep plotseling "evacuatie!" (maak het spannend voor kinderen)
- Iedereen pakt zijn/haar taken op
- Meet hoe lang het duurt om klaar te staan
- Bespreek na: wat ging goed, wat kan beter?
Kinderen voorbereiden
- Leg uit wat een evacuatie is op kinderniveau
- Oefen zonder angst te veroorzaken (vergelijk met brandoefening op school)
- Laat kinderen hun eigen "evacuatie-knuffel" kiezen
- Leer oudere kinderen het adres en telefoonnummers uit het hoofd
Tip: maak er een spel van
Noem de oefening "Operation Grabbeltas" en beloon de snelste tijd met iets leuks. Kinderen onthouden het beter als het leuk is.
9. Na de evacuatie
Na een evacuatie is terugkeer niet altijd direct mogelijk. Bereid je voor op een periode van onzekerheid.
Waar naartoe?
- Officiële opvanglocatie: gemeente wijst sporthal, school of ander gebouw aan
- Familie of vrienden: meld dit bij de gemeente zodat je vindbaar bent
- Hotel of B&B: verzekering vergoedt vaak noodverblijf
Terugkeer
Keer pas terug na officieel bericht van de autoriteiten:
- Volg instructies van gemeente en hulpdiensten
- Controleer je woning op schade voor je naar binnen gaat
- Ruik je gas? Niet naar binnen, bel netbeheerder
- Documenteer schade met foto's voor verzekering
Hulp en informatie
- Rijksoverheid.nl - officiële informatie
- Website en social media van je gemeente
- NL-Alert op je telefoon
- Lokale radio (calamiteitenzender)
✓ Evacuatie checklist
Grabbeltas
- Water (3 liter p.p.)
- Energierepen en noten
- Zaklamp en radio
- Powerbank
- Contant geld
- Kopieën documenten
Plan
- 2 vluchtroutes bepaald
- Verzamelpunten afgesproken
- Contactpersoon buiten regio
- Huisdierenplan
- Auto halfvol getankt
- Geoefend met gezin
Bronnen
Bereid je grabbeltas voor
Bekijk complete noodpakketten die klaar zijn voor evacuatie.